Βασιλική Πισκοπιανού

 

Στα 1955 ο Ν. Πλάτων παρουσίασε τις παρατηρήσεις του για τη βασιλική του Πισκοπιανού, που δεν έχει ως σήμερα διερευνηθεί ανασκαφικά. Πρόκειται για τρίκλιτο ναό με διαστάσεις περίπου 45 Χ 20 μ. και αψίδα στα ανατολικά εσωτερικής διαμέτρου 9,40μ. Τα μαρμάρινα δάπεδά της αναμοχλεύτηκαν από τους κατοίκους της περιοχής. Ένα μέρος του γλυπτού αρχιτεκτονικού της διακόσμου, όπως ένα μαρμάρινο κατώφλι, κιονόκρανα και βάσεις κιόνων και ένα μεγάλο επιπεδόγραφο θωράκιο με παράσταση Ιερού Βήματος βρίσκονται σήμερα στο Ιστορικό Μουσείο Ηρακλείου. Από τάφο μέσα στην εκκλησία προήλθε νόμισμα του αυτοκράτορα Ηρακλείου- Κωνσταντίνου (613-641). Πάντως ο Ν. Πλάτων προτείνει για τη βασιλική μία χρονολόγηση στον 6ο αιώνα.

 

Η βασιλική του Πισκοπιανού πιθανόν αποτέλεσε την έδρα της Επισκοπής Χερσονήσου μετά την εγκατάλειψη του παράκτιου οικισμού γύρω στον 7ο αιώνα. Αυτό αφήνει να εννοήσουμε το όνομα «Πισκοπιανό», παραφθορά της ονομασίας «Επισκοπιανό», που απαντά στις πηγές από το 1379 ως Piscopiano de Chersonisso (Δουκικό Αρχείο Χάνδακα).